Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

W dniu 20 maja 2025 roku w murach WSPiA Rzeszowskiej Szkoły Wyższej odbyła się Międzynarodowa Konferencja Naukowa pt. „Współczesne wyzwania dla systemu penitencjarnego”. Wydarzenie zgromadziło wybitnych przedstawicieli nauki, praktyków wymiaru sprawiedliwości oraz funkcjonariuszy służb penitencjarnych z Polski i z zagranicy.

Konferencję zorganizowała WSPiA Rzeszowska Szkoła Wyższa wspólnie z Okręgowym Inspektoratem Służby Więziennej w Rzeszowie oraz Radą Terenową ds. Readaptacji i Pomocy Skazanym dla obszaru Województwa Podkarpackiego. Wydarzenie honorowym patronatem objął Minister Sprawiedliwości oraz Wojewoda Podkarpacki.

Wydarzenie zainaugurował Rektor WSPiA Rzeszowskiej Szkoły Wyższej, prof. dr hab. Jerzy Posłuszny, pełniący również funkcję Przewodniczącego Komitetu Naukowego wydarzenia.

W części inauguracyjnej głos zabrali znakomici goście honorowi, w tym: płk Renata Niziołek – Dyrektor Generalny Służby Więziennej, gen. Paweł Nasiłowski – Pełnomocnik Ministra Sprawiedliwości ds. kar nieizolacyjnych i dozoru elektronicznego, Teresa Kubas Hul – Wojewoda Podkarpacki, prof. dr hab. Zbigniew Ćwiąkalski – były Minister Sprawiedliwości i Prokurator Generalny, wykładowca WSPiA.

W wydarzeniu wziął udział również płk Stanisław Kotula – Zastępca Dyrektora Generalnego Służby Więziennej.

Służbę Więzienną reprezentowali ponadto Dyrektorzy podkarpackich jednostek penitencjarnych, wśród, których obecny był ppłk Jacek Paśko – Dyrektor Zakładu Karnego w Rzeszowie.

W konferencji wzięli udział także kierownicy penitencjarni i terapeutyczni z jednostek okręgu rzeszowskiego, a także wielu innych funkcjonariuszy naszej formacji z różnych pionów służby.

Szczególną rangę konferencji nadała obecność licznych delegacji zagranicznych: Czeskiej Służby Więziennej na czele z gen. Simonem Michailidisem – Dyrektorem Generalnym Czeskiej Służby Więziennej, Ukraińskiej Służby Więziennej na czele z Jewhenem Gorobetsem – Dyrektorem Generalnym Służby Więziennej Ukrainy, delegacji Akademii Penitencjarnej Ukrainy z płk. Serhii Hrechaniukiem – Rektorem Akademii, delegacji Zachodniego Międzyregionalnego Inspektoratu Wykonywania Kar Karnych we Lwowie z Maksymem Povstianyi – Szefem Zachodniego Międzyregionalnego Departamentu Wykonywania Wyroków Karnych Ministerstwa Sprawiedliwości Ukrainy, delegacji Litewskiej Służby Więziennej z Linasem Nanartavičiusem – Zastępcą Dyrektora Generalnego Litewskiej Służby Więziennej, delegacji Rumuńskiej Służby Więziennej na czele z Claudiu Silviana Românu – pełniącym obowiązki Dyrektora Krajowej Administracji Więziennictwa Rumunii.

W części panelowej poruszono kluczowe zagadnienia dotyczące funkcjonowania systemu karnego i penitencjarnego:

Panel I poświęcony był refleksji nad długoterminowymi karami pozbawienia wolności – swoje stanowiska zaprezentowali prezesi i sędziowie sądów okręgowych z Rzeszowa i Krosna: Marcin Świerk - Prezes Sądu Okręgowego w Rzeszowie, Tomasz Mucha – Sędzia Sądu Okręgowego w Rzeszowie, Arkadiusz Trojanowski – Prezes Sądu Okręgowego w Krośnie, Przewodniczący Rady Terenowej do Spraw Społecznej Readaptacji i pomocy Skazanym dla obszaru województwa podkarpackiego, Mariusz Hanus – Sędzia Sądu Okręgowego w Krośnie, Koordynator ds. współpracy międzynarodowej i praw człowieka w sprawach karnych.

Panel II dotyczył oddziaływań penitencjarnych – swoje doświadczenia i rozwiązania praktyczne przedstawili funkcjonariusze Służby Więziennej: mł. chor. Gabriela Gaber - Mł. Psycholog Działu Penitencjarnego Zakładu Karnego w Rzeszowie - w zastępstwie Kierownika Ośrodka Diagnostycznego - Zakład Karny w Rzeszowie, kpt. Katarzyna Jakubas - Kierownik Oddziału Terapeutycznego dla Skazanych z Niepsychotycznymi Zaburzeniami Psychicznymi lub Upośledzonych Umysłowo w Tym Skazanych z art. 197-203 kk w Związku z Zaburzeniem Preferencji Seksualnych- Zakład Karny w Rzeszowie, mł. chor. Anna Suszek - Kierownik Działu Terapeutycznego dla Uzależnionych od Alkoholu oraz Innych niż Alkohol Substancji Psychoaktywnych. - Oddział Zewnętrzny w Chmielowie Zakładu Karnego w Dębicy, mjr Szymon Adamski - Kierownik Domu Przejściowego dla Kobiet. - Oddział Zewnętrzny w Chmielowie Zakładu Karnego w Dębicy.

Panel III zdominowany został przez głos kuratorów sądowych, którzy omówili szanse resocjalizacji w warunkach wolnościowych, odwołując się także do doświadczeń zagranicznych – m.in. z Norwegii. Swoje wystąpienia przedstawili: kurator specjalista Bożena Nowak Sąd Rejonowy w Tarnobrzegu, Łukasz Zajc, kurator specjalista Sądu Rejonowego w Przemyślu delegat krajowej rady kuratorów, Agnieszka Chmielowiec kurator specjalista Sądu Rejonowego w Mielcu, kierownik ośrodka kuratorskiego przy Sądzie Rejonowym w Mielcu, Marta Jarosz – Midura - kurator Sądu Rejonowego w Mielcu, Sekretarz Rady Terenowej do Spraw Społecznej Readaptacji i pomocy Skazanym dla obszaru województwa podkarpackiego.

Zwieńczeniem konferencji był Panel IV, koncentrujący się na zagrożeniach wynikających z cyberprzestępczości. Eksperckie wystąpienia zaprezentowali: Piotr Szymański – Naczelnik Zarządu Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości w Rzeszowie, Wojciech Przybyło – Prokurator, Naczelnik Wydziału Śledczego Prokuratury Okręgowej w Rzeszowie, specjalista ds. cyberprzestępczości, dr Bartłomiej Kowalski – Komendant Powiatowy Policji w Przeworsku, wykładowca WSPiA, ekspert ds. cyberprzestępczości, mł. asp. Anna Wójcik – Specjalistka Wywiadu Kryminalnego, Zarząd Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości w Rzeszowie.

Konferencja została przygotowana przez Komitet Naukowy pod przewodnictwem prof. dr. hab. Jerzego Posłusznego. W składzie znaleźli się uznani eksperci z dziedziny prawa, penitencjarystyki i bezpieczeństwa. Organizację wspierał również Komitet Organizacyjny złożony z wykładowców WSPiA oraz przedstawicieli środowisk resocjalizacyjnych i kuratorskich.

Podczas wydarzenia funkcjonariusze Zakładu Karnego w Rzeszowie zorganizowali stoisko promujące służbę w naszej formacji. Odwiedzający mieli okazję poznać zasady rekrutacji do Służby Więziennej, warunki zatrudnienia, zadania realizowane przez funkcjonariuszy oraz znaczenie naszej formacji w systemie bezpieczeństwa Państwa Polskiego. Swoje stoiska zaprezentowali również przedstawiciele Policji, Straży Granicznej oraz Wojsk Obrony Terytorialnej.

Międzynarodowa Konferencja Naukowa była wyjątkową okazją do wymiany doświadczeń i refleksji nad kierunkiem rozwoju systemów penitencjarnych oraz współpracy transgranicznej. Udział przedstawicieli Służby Więziennej – zarówno w charakterze prelegentów, jak i uczestników – potwierdza znaczącą rolę naszej formacji w kształtowaniu nowoczesnej polityki penitencjarnej.

Opracowanie: por. Paweł Grzyb

Zdjęcia: Zakład Karny w Rzeszowie, Jerzy Żygadło/PUW Rzeszów